Göklere meydan okuyan binalar

Gelişen teknoloji yapıların boyunu da doğru orantılı olarak etkiliyor. Dubai’deki Burç Halife şu an için 828 metreyle dikey mimarinin en uzun örneği konumunda. Ancak sıralama sürekli değişiyor. Gökdelenler için metre devri kapanıyor. Binalar artık kilometre dönemi başlıyor.

Soğuk Savaş döneminin sona ermesiyle birlikte, 1990’lar öncesinde hayalleri süsleyen Amerikan rüyaları, rakipsiz olduğu alanlarda zirveyi başka ülkelerin gerçekleri olmaya başladı. Bu alanlardan biri de yüksek bina mimarisi. Çok değil, bundan 20 yıl kadar önce sadece ABD’de yer alabileceğini düşünülen çok yüksek binalar, artık Orta Doğu ve Asya’da bulutlarla yarışıyor. Yönetmen John Guillermin, 2015 yılında hayata gözlerini yumdu. Ancak, King Kong serisinin 1976’da çekilen kült bölümünü bugün çekecek olsa, Guillermin’in dev gorili tırmandıracağı bina bu kez kesinlikle Empire States olmazdı. ABD gökdelen liginde geriye düşerken, Çin, Güney Kore ve Suudi Arabistan’da yükselen yapılar dikey mimarinin erişilmez örneklerini sunuyor. Burç Halife şu an için 828 metreyle dikey mimarinin en uzun örneği konumunda. Ancak sıralama sürekli değişiyor. Gökdelenler için metre devri kapanıyor. Binalar artık kilometre dönemi başlıyor.    

Şu anda dünyanın en yüksek binası olan Burç Halife
 

BURÇ HALİFE: DUBAİ / 828 mt.

Dünyanın 1931-1972 yılları arasında en yüksek ve 100 katı geçen ilk binası olan Empire States, bugün sıralamada kendine 43’üncülükte yer bulabiliyor. Görünen o ki, daha da gerilere düşecek. Şu an için gezegenin uzaya en yakın yapısı ise Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Dubai’de yer alan Burç Halife. 828 metrelik yüksekliğe sahip 160 katlı bu bina, 4 Ocak 2010 tarihinde hizmet vermeye başladı ve yaklaşık 1 milyar 500 milyon dolara tamamlandı.

ŞANGHAY KULESİ: ŞANGHAY / 632 mt.

Çin ve Doğu Asya'daki en yüksek bina ve en yüksek bükülmüş binası Şanghay Kulesi, 632 metre ve 128 kattan oluşuyor. 21 Kasım 2008’de başlanan inşaatı 2 Eylül 2014’te tamamlandı. Bina Burç Halife’den 196 metre kısa da olsa maliyeti çok daha fazla tuttu. Yapının maliyetinin yaklaşık 2 milyar 500 milyon dolar olduğu açıklandı. Şangay Kulesi, tasarım ekibinin başında Şangaylı mimar Jun Xia yer alırken, bina Amerikan mimarlık firması ‘Gensler’ tarafından tasarlandı. 

Mekke'deki Ebrac El-Beyt Kuleleri 601 metre yüksekliğe sahip


EBRAC EL-BEYT KULELERİ: MEKKE / 601 mt.

Rotamızı bir kez daha Arap topraklarına çeviriyoruz. Kademeli olarak 2012 yılı içerisinde açılan Ebrac El-Beyt Kuleleri, 601 metre yüksekliğindedir. Bir bölümü, Kabe’nin de yer aldığı Mescid-i Haram bölgesinin içinde bulunan bu kuleler tam kapasite ile dolduğunda toplam 65 bin kişiyi aynı anda ağırlayabilmekte. Ebrac- El-Beyt’in maliyeti ise 1 milyar 500 milyon dolar. İçinde 5 yıldızlı otel, 4 bin kişi kapasiteli bir mescit, dört katlı alışveriş merkezi ve yaklaşık 900 araçlık otoparkı bulunan Ebrac El-Beyt, 120 katlı ve 311 b,n metrekarelik bir alana kurulu.

PING AN INTERNATIONAL FINANCE CENTRE: SHENZHEN / 599.1 mt.

Çin sınırları içerisinde bulunan bir başka dev bina ise Ping An International Finance Center (Ping An IFC) olarak karşımıza çıkıyor. 599.1 metre uzunluğundaki bu binanın inşaatına 2010 yılında başlandı. Ping An IFC’nin açılışı ise 28 Mart 2017’de gerçekleşti. 1 milyar 500 milyon dolara mal olan bina 115 katlı. 116. Katında ise Free Sky adında bir gözlem güvertesi yer alıyor. Ping An IFC’nin brüt kat alanlarının toplamı ise 378 bin 600 metrekaredir. Projenin ikinci binası olan ve Güney Kulesi olarak bilinen 290 metrelik, 47 katlı gökdelen ise tam olarak 2019 yılında hizmete girdi.

LOTTE WORLD TOWER: SEUL / 555,7 mt.

Listemizin beşinci sırasında teknoloji devi Güney Kore’deyiz. Ülkenin başkenti Seul'de yer alan ‘Lotte World Tower’ın açılışı 2017 yılında yapıldı. Ülkenin en yüksek, dünyanın ise şu an kullanımda olan 5. en uzun binası konumunda. Binanın inşasına 1 milra 500 milyon doların üzerinde harcama yapıldığı ifade ediliyor. Kore'nin mimari taç mücevherlerinden biri olaak görülen Lotte World Tower, aynı zamanda dünyanın en önemli moda merkezlerinden biri olarak görülüyor. Kulede ayrıca ziyaretçiler için bir sağlık merkezi, fitness merkezi, avm’ler, spor salonları ve finans merkezi yer alıyor.

Cidde Kulesi, tamamlandığında etrafında yeni bir şehirle birlikte yükselecek
 

CİDDE KULESİ: CİDDE / 1000 mt.

Dünyanın kullanım halinde olan en uzun beş binasını sıraladık. Ancak gökdelen macerası daha yeni başlıyor. Burç Halifa’nın liderliği önümüzdeki birkaç yıl içinde son bulacak. Suudi Arabistan'ın Cidde şehrinde inşasına başlanan Cidde Kulesi’nin 2026 yılında ziyaretçilerini ağırlaması ve yaşam alanlarıyla hizmet vermeye başlaması bekleniyor. Aynı zamanda Burç Halifa'nın da tasarımcısı olan mimar Adrian Smith tarafından dizayn edilen bu yapı dünyada 1 kilometre sınırını aşan ilk yapı olacak. İlk olarak 1 milyar 230 milyon dolar olarak hesaplanan Cidde Kulesi’nin, inşaatın sonundaki maliyetinin 2 milyar doları aşması bekleniyor. Cidde Kulesi, etrafında kurulan şehirle de rakiplerinden ayrılıyor.

ABD YENİDEN İLK 10’DA

New York'daki Dünya Ticaret Merkezi, 11 Eylül saldırılarından 13 yıl sonra 2014 yılında yeniden açıldı. Saldırıda yıkılan ikiz kulelerin yer aldığı anıt ve müzenin de dahil olduğu alanda bulunan kulenin sadece bu kısmı 3 milyar 800 milyon dolara mal oldu. 541 metre uzunluğundaki yeni komplekste iki ikiz kulenin eşleri olan 1 Dünya Ticaret Merkezi ve 2 Dünya Ticaret Merkezi binalarının inşasının yanındaki diğer binalar arasında Marriott Dünya Ticaret Merkezi (3 Dünya Ticaret Merkezi), 4 Dünya Ticaret Merkezi, 5 Dünya Ticaret Merkezi, 6 Dünya Ticaret Merkezi ve 7 Dünya Ticaret Merkezi yer alıyor. Dünya ticareti merkezi 1,2,3,4 ve 7 olarak isimlendirilen kulelerin 7 numaralı olanı 7 Mayıs 2002 tarihinde inşaatına başlanıp 23 Mayıs 2020 tarihinde açıldı. 2 numaralı kulenin ise 2024 yılında açılması bekleniyor. ABD, yeni ikiz kuleleriyle şimdilik dünyanın en yüksek 6’ıncı gökdelenine sahip konumda.

SIRALAMA DEĞİŞECEK

Suudi Arabistan’da yapımı süren Cidde Kulesi ve Çin’de 2022 sonlarında tamamlanması beklenen Goldin Finance 117 binalarının ardından, gökdelen yarışında sıralama yeniden değişecek. 1 kilometrelik Cidde Kulesi rakiplerine büyük bir fark atacak. Goldin Finance 117 ise en uzun binalar listesine 6. Sıradan giriş yapacak.

ABD vatandaşı Adrian Smith, dünyanın en yüksek binalarının mimarı konumunda

ZİRVENİN TEK SAHİBİ

ABD, gökdelen liginde her ne kadar geri kalmış da olsa, dünyanın en yüksek binalarının altında imzası bulunan kişi ABD’li mimar Adrian Smith… 1944 doğumlu mimar; Burç Halife, Zifeng Kulesi, Trump Kulesi gibi göklere meydan okuyan yapıların mimarı. Smith aynı zamanda, 2026’da açılması beklenen Cidde Kulesi’nin de mimarı.   

TÜRKİYE’DE LİDER SKYLAND

Dünya kilometre uzunluğunda binaya kavuşmak için geri sayımda. Peki Türkiye’de durum ne? Skyland İstanbul isimli ikiz kuleler Türkiye’nin en yüksek binaları konumunda. Sarıyer Ayazağa Mahallesi’nde bulunan 285 metre yükseklikteki binalar, 65 katlı. Skyland İstanbul’da, 830 konut, 504 ofis alanı, 300 oda ve 550 kişilik konferans salonu mevcut.

BAZI NOTLAR

- Dünyanın en hızlı asansörü (64 km/saat)
   Burç Halifa

- Dünyanın en yüksek havuzu (118. Kat / 480 mt.)
  Hong Kong ITC – Ritz Carlton

- Dünyanın en yüksek gece kulübü (144. Kat)
  Burç Halifa